Onderhoud Kapitaalgoederen

Het beleidskader
In 2020 zijn de beheerplannen Openbare Ruimte vastgesteld door de Raad. Dit betreft alle wegen, fietspaden, voetpaden, straatmeubilair, belijning, bermen en VRI's (verkeersregelinstallaties). Het Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan (GVVP) is in 2022 herijkt.

Consequenties van het beleidskader
Het GVVP richt zich op een veilige en vlotte doorstroming van het verkeer. Uitgangspunten daarin zijn:
- in de wegenstructuur onderscheid maken tussen de hoofdstructuur en woonstraten;
- openbaar vervoer en fietsverkeer stimuleren.
In de beheerplannen Openbare Ruimte is gekeken hoe de gemeente zo efficiënt mogelijk de wegen met beperkte middelen in een veranderende samenleving kan beheren en onderhouden op het soberste niveau. Participatie van de inwoners, integraal werken en kijken naar innovatieve en duurzame mogelijkheden staan daarbij centraal.

Omdat de meeste wegen in de jaren zeventig en tachtig zijn aangelegd en in de begroting in vijftig jaar worden afgeschreven, staat de gemeente op korte termijn voor een grote vervangingsopgave. Door inspecties wordt de conditie van het wegdek in de gaten gehouden en kan het optimale moment voor vervanging worden bepaald. Bij de voorbereiding aan werk aan de wegen wordt gekeken hoe opvangen van regenwater, vergroening en verkeerskundige herinrichtingen kunnen worden meegenomen in de vervanging van een wegdek.

Realisatie
Tot en met 2024 wordt een dorpsgerichte aanpak gehanteerd. In 2024 worden nieuwe plannen opgesteld. Hieruit volgt een integrale planning voor renovatie, vervanging en groot onderhoud van de openbare ruimte. In 2024 wordt gestart met het vervangen van het asfalt van de Dorpstraat in de kern van Doorn.  Wegonderhoud in andere dorpen wordt ook verder uitgevoerd. Daarnaast lopen nog een aantal grote rioolvervangingsprojecten, bijvoorbeeld Dennenhorst en de Akkerweg (Driebergen) en het project Wateroverlast Amerongen.

Wat betreft het GVVP wordt verder gewerkt aan de realisatie van verkeerskundige herinrichtingen bij scholen en verkeersveiligheid in het buitengebied. En er wordt gestart aan de uitvoering van de doorfietsroute Utrecht-Veenendaal.

In 2024 wordt een verkeersregelinstallatie (VRI) vervangen. Dit gebeurt op basis van prioriteit.

Financiën
De geraamde lasten voor wegen zijn in 2024 afgerond € 5,4 miljoen, bestaand uit € 1,4 miljoen aan apparaatskosten, € 1,3 miljoen aan kapitaallasten en € 2,7 miljoen voor regulier onderhoud. In de begroting is € 5,6 miljoen opgenomen voor nieuwe investeringen aan wegen. In het kader van dorpsgericht werken is er € 1 miljoen voor Maarn, Maarsbergen en Overberg. Voor het vervangen van het asfalt van de Sterke Lekdijk is € 3 miljoen beschikbaar gesteld. Verder zijn er investeringen voor meerdere projecten in diverse dorpen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Voor dit onderdeel is geen beleid opgesteld.  Het beheer van deze kunstwerken is opgenomen in de Beheerplannen Openbare Ruimte.

Consequenties van het beleidskader
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente dienen een tweetal doelen. Enkele voorzieningen, bijvoorbeeld vlonders en steigers, dienen vooral een recreatief doel. Andere voorzieningen dienen een technisch doel, zoals het overbruggen van een watergang. Ook hier is veiligheid de basis van het opstellen van onderhoud- en vervangingsplannen en was er sprake van een achterstand met onderhoud en vervanging vanwege bezuinigingen. Dit leidde er toe dat op sommige locaties  civiele kunstwerken (zoals bruggen) verdwenen en niet terug konden komen. Vanaf 2021 wordt er gewerkt aan een inhaalslag voor vervanging en renovatie van diverse civieltechnische kunstwerken.

Realisatie
Voor de volledige vervanging of grote renovatie van een civiel kunstwerk is soms een dermate hoog bedrag nodig dat maar 1 object per jaar kan worden gerealiseerd. Elk jaar wordt op basis van inspecties een plan voor renovatie of vervanging opgesteld. Dit gebeurt op basis van prioriteit, wat wordt vastgesteld op algemene staat van het object, frequentie van gebruik en veiligheid. In 2024 wordt een brug vervangen.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan civieltechnische kunstwerken zijn in 2024 afgerond € 108.000 voor regulier onderhoud. Het investeringsbedrag voor 2024 is € 122.000.  Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Nota openbare verlichting beleid en uitvoering ‘Donker waar het kan en licht waar het moet’ voor het vervangen en onderhouden openbare verlichting.

Consequenties van het beleidskader
Het areaal van openbare verlichting is sterk verouderd. De gemeente stelt veiligheid en effectiviteit als uitgangspunten. Binnen de bebouwde kom zijn hoofdwegen en hoofdfietspaden verlicht. In het buitengebied zijn zeer gevaarlijke gebieden verlicht en van oudsher een aantal buitenwegen. Verder heeft de lichtintensiteit in onze groene gemeente ook een effect op de fauna.

Realisatie
De vervanging van het volledig areaal aan openbare verlichting is aanbesteed. In 2024 wordt verder gewerkt aan het vernieuwen van de lichtmasten. Dit wordt per kern gerealiseerd. Zolang lichtmasten nog niet zijn vervangen wordt op basis van meldingen en inspecties onderhoud uitgevoerd.

Financiën
De geraamde lasten voor openbare verlichting zijn in 2024 afgerond € 277.000, bestaand uit € 198.000 aan regulier onderhoud en € 79.000 aan kapitaallasten.
De beschikbaar gestelde middelen voor investeringen gelden alleen voor een deel van het areaal (40%) in de periode 2022-2026. Het resterende deel (60%) wordt vervangen in de 35 jaar daarna 2027-2061. Voor het areaal van 40% is in 2022 een investeringsbedrag van € 4,7 miljoen beschikbaar gesteld, € 2,5 miljoen voor vervanging van de lichtmasten en € 2,2 miljoen voor vervanging van de armaturen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Het Groenstructuurplan (in 2019 vastgesteld door de gemeenteraad) is voor het openbaar groen in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug het uitgangspunt voor het groenbeheer. Dit plan beschrijft hoe het belangrijkste groen in de gemeente duurzaam in stand wordt gehouden en hoe de kwaliteit van de leefomgeving verder versterkt kan worden. Dit plan wordt in 2024 verder doorontwikkeld en biedt daarmee meer houvast voor het groenbeheer. Ook worden in de Lokale Adaptatie Strategie (LAS), bomenverordening en de in 2023 vastgestelde Omgevingsvisie, uitgangspunten voor het openbaar groen beschreven. De gemeenteraad heeft daarnaast in het vigerende Uitvoeringsprogramma 2023-2026 verschillende doelstellingen en budgetten opgenomen voor het groenbeheer binnen Gemeente Heuvelrug.

De bovenstaande genoemde documenten dienen gezamenlijk als beleidskader voor het groenbeheer.

Consequenties van het beleidskader
In de afgelopen jaren is in alle dorpen als gevolg van genomen bezuinigingsmaatregelen een versobering van het openbaar groen uitgevoerd. Dit resulteerde vooral in het verruilen van onderhoudsintensieve beplanting voor grasvelden. In het vigerende uitvoeringsprogramma is een ander besluit genomen voor het openbaar groen.  In algemene zin betekent dit een hogere groene beheerkwaliteit. Dit betekent dat er met het extra beschikbare geld een inhaalslag van zowel onderhoud als vervanging wordt gemaakt. Dat doet de gemeente door:
- Een boomvervangingsplan (verbetering en verduurzaming van ons boombestand).
- Ander bermbeheer (zorgt voor een aangepast maairegime wat de biodiversiteit verder zal verhogen).
- Renovatie van veel oude plantvakken (zorgt voor een toekomst- en klimaatbestendige inrichting) en toevoeging van nieuwe door te ontstenen.
- Er is beleid opgesteld om openbaar groen dat illegaal in gebruik is genomen terug te vorderen of te legaliseren.
- We stimuleren bewoners de inrichting en het onderhoudsniveau te verhogen door samen te werken met de gemeente. Een nieuwe visie op participatie en zelfbeheer wordt ontwikkeld om bewoners nog meer te betrekken bij kwaliteit van de openbare ruimte. Binnen diverse renovatieprojecten zal de groene inrichting het middel zijn om klimaatdoelstellingen te borgen.

Realisatie
Afgelopen decennium is in alle dorpen een versobering van het openbaar groen doorgevoerd. Het tij keert. In 2024 zullen de volgende werkzaamheden en projecten worden uitgevoerd:

• Diverse gazons worden omgevormd naar kruidenrijk grasland om een intensieve bijdrage te leveren aan het vergroten van de biodiversiteit.
• Oude functioneel ingerichte plantvakken worden gerenoveerd naar een biodiversere en aantrekkelijkere beplanting. Deze is toekomst- en klimaatbestendig.
• Bollen en stinse/kruidenbeplanting wordt aangebracht in doorgaande wegbermen. Flora en fauna wordt hierdoor sterk gestimuleerd.
• Vanuit het boomvervangingsplan zullen op diverse locaties bomen en boomplantplaatsen worden verduurzaamd.
• Het bemalingsgebied Engweg wordt integraal aangepakt. Grote riolerings en waterbergings opgaven zorgen voor grootschalige herinrichting. Het openbaar groen zal in deze wijk meeliften en toekomst en klimaatbestendig worden ingericht.
• Het Rosarium in Driebergen zal volledig worden vernieuwd. Passend binnen de huidige doelstellingen.
• Het herstelplan Valwind in Leersum zal worden afgerond aan de noordzijde van de N225. Tevens zullen in Leersum zuid verbeteringen in de boomstructuur (o.a. Hoflaan) worden doorgevoerd. Waar mogelijk integraal met andere vakdisciplines.
• In samenwerking met waterschappen zullen diverse oevers natuurvriendelijk worden ingericht.
• Verschillende stenige locaties zullen worden vergroend en daarmee klimaatbestendig worden ingericht. (o.a. Groenhoek Driebergen e.o., Traaij/ondernemersplein Driebergen, Prinsessenbuurt Amerongen, Doorn midden, Kinsbergenlaan, Piet Heinlaan, Leersum Bentincklaan)
• Er wordt een Natuurwaarden- en Natuurkansenkaart opgesteld.
• Het Groenstructuurplan wordt doorontwikkeld
• Er wordt Bomenbeleid vastgesteld en de Bomenverordening wordt geactualiseerd
• Beheerplannen voor Groen worden geactualiseerd naar huidige uitgangspunten.

Financiën
De geraamde lasten voor openbaar groen zijn in 2024 afgerond € 3,6 miljoen, bestaand uit € 1,2 miljoen aan apparaatskosten, € 191.000 aan kapitaallasten en € 2,2 miljoen voor regulier onderhoud. In de begroting is € 644.000 opgenomen voor nieuwe investeringen aan openbaar groen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
In 2020 is beleidsplan Natuurlijk! Buitenspelen 2020 – 2030 vastgesteld. Een aanvullend plan van aanpak is in 2023 naar aanleiding van het Uitvoeringsprogramma vastgesteld. Dit plan beschrijft de werkwijze en uitgangspunten rondom speelplekken en speelvoorzieningen voor de komende tien jaren.

Consequenties van het beleidskader
Belangrijk uitgangspunt uit het beleidskader is stimuleren en bevorderen van spelen in een natuurlijke omgeving. Hiermee bevordert de gemeente ook de gezondheid van de jeugd, binnen de beschikbare middelen. Het samenwerken met inwoners is hierbij van essentieel belang. De gemeente kent 30 centrale speellocaties. De overige speelplekken met toestellen zijn op het moment dat vervanging aan de orde is beschikbaar voor initiatieven van inwoners.

Realisatie
Eén keer per jaar worden alle speeltoestellen technisch geïnspecteerd. Daarnaast vinden twee keer per jaar visuele controles plaats. Hiermee voldoen wij aan onze wettelijke zorgplicht. Op basis van deze inspecties wordt onderhoud aan de speeltoestellen en ondergrond uitgevoerd en speeltoestellen vervangen. In 2024 werkt de gemeente verder aan het behoud van centrale speellocaties met extra aandacht voor Maarsbergen en Overberg en het faciliteren van bewonersinitiatieven voor speelplekken. Ook heeft de gemeente aandacht voor inclusief spelen.

Financiën
De geraamde totale lasten voor speelvoorzieningen zijn in 2024 afgerond € 141.000, bestaand uit € 43.000 aan kapitaallasten en € 93.000 voor regulier onderhoud. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgesteld in mei 2017. In januari 2020 is Voorstel Riolering Uitvoeringsprogramma en kostendekkingsplan goedgekeurd door de Raad. Hierin is voor renovatie van de riolering over een periode van 4 jaar overgegaan naar dorpsgericht werken. Het vervangen van de riolering wordt integraal opgepakt met opgaven voor klimaat, riolering, groen, wegen en kabels & leidingen. Mocht het riool niet integraal vervangen kunnen worden dan wordt het riool gerenoveerd.

Vanuit de Lokale Adaptie Strategie (LAS, vastgesteld door de gemeenteraad 2022) en het regionale beleid van Waterschappen en de provincie Utrecht moet er klimaat adaptief en waterrobuust ingericht worden. Hiervoor zijn budgetten beschikbaar gesteld.

Consequenties van het beleidskader
Het in het GRP beschreven beleid heeft tot doel om huishoudelijk afvalwater en regenwater op veilige en efficiënte wijze af te voeren. De uitgangspunten zijn dat we regenwater - dat relatief schoon is - zoveel mogelijk buiten het riool houden en dat we riolen die niet meer goed functioneren planmatig vervangen of renoveren. De herinrichting van wegen en openbaar groen wordt zoveel mogelijk gelijktijdig met het riool ter hand genomen. Dit beperkt de kosten en vermindert overlast voor bewoners.

Realisatie
In Amerongen en Driebergen zijn grote projecten in uitvoering waar een gescheiden riolering wordt aangelegd en diverse maatregelen worden getroffen voor het afvoeren of juist opvangen van grote hoeveelheden regenwater. In 2024 wordt verder gewerkt aan Deelgebied 5 van het project Verminderen Wateroverlast in Amerongen en het project Dennenhorst-Akkerwerg in Driebergen. In deze projecten worden, naast het aanleggen van een gescheiden rioolstelsel, ook diverse maatregelen genomen voor klimaatadaptatie. Verder kunnen inwoners zich opgeven voor het afkoppelen van het regenwater van de daken.

In 2024 worden in de gemeente een aantal pompen en gemalen vervangen en wordt de persleiding in de Lekdijk in Amerongen vervangen.

In het kader van dorpsgericht werken wordt al gewerkt in Amerongen, Doorn en Driebergen, dit betreft voornamelijk renoveren. In 2024 wordt gestart met de werken in Leersum, Maarn en Maarsbergen.

Diverse klimaatprojecten worden in diverse dorpen geïnitieerd, voorbereid en uitgevoerd. Op het gebied van water en riool heeft dit voornamelijk te maken met apart afvoeren maar zeker ook opvangen van regenwater. Hier voor zijn allerlei technische voorzieningen of natuurlijke mogelijkheden beschikbaar.

Financiën
De geraamde lasten voor riolering zijn in 2024 afgerond € 4,8 miljoen, bestaand uit € 833.000 aan apparaatskosten, € 2,9 miljoen aan kapitaallasten en € 1,1 miljoen voor regulier onderhoud. Verder is er een bedrag van € 7,7 miljoen opgenomen aan inkomsten uit rioolheffing. In de begroting is € 3,9 miljoen opgenomen voor nieuwe investeringen aan riolering. Dit betreft onder andere een bedrag van € 1,1 miljoen voor het dorpsgericht werken en een bedrag van € 1,5 miljoen voor renovatie van de riolering in Maarsbergen Oost. Daarnaast is voor het vervangen van pompen en gemalen structureel € 191.000 beschikbaar. Verder is in het belang van duurzaamheid een structureel bedrag opgenomen van € 198.000 voor de afvoer van hemelwater. Er is een bedrag van € 3,2 miljoen in de voorziening onderhoud riolering, er is geen bedrag beschikbaar in de spaarvoorziening riolering. Er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Voor alle gemeentelijke gebouwen is er een Duurzaam Meerjaren Onderhoudsplan (DMJOP) gemaakt. Op basis hiervan wordt er gewerkt aan het verder verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed. Het gemeentelijk vastgoed moet in 2050 energieneutraal en aardgasvrij zijn.

Realisatie
De brandweerkazerne Driebergen wordt gerenoveerd en verduurzaamd. Het overige gemeentelijk vastgoed wordt de komende jaren verder verduurzaamd.

Net als de brandweerkazerne in Driebergen-Rijsenburg wordt ook het cultuurhuis Pléiade gasloos gemaakt.

Financiën
De budgetten zijn voldoende om het meerjarig onderhoud van de vastgoedportefeuille te kunnen uitvoeren op kwaliteitsniveau 3 van de NEN-norm 2767 en de eisen op grond van wet- en regelgeving.
De geschatte vervangingswaarde is ongeveer € 235 miljoen.

Het beleidskader
In maart 2018 heeft de raad de nota sportaccommodaties 2018-2022 ‘Sport en Ruimte’ vastgesteld. Daarnaast is het meerjareninvesteringsplan (MIP 2020-2029) voor de buitensportaccommodaties geactualiseerd.

Consequenties van het beleidskader
In het kader van verduurzaming wordt traditionele veldverlichting vervangen door ledverlichting. De gemeente heeft als beheerder van kunstgrasvelden een zorgplicht, als het gaat om de milieurisico’s die de kunstgrasvelden met zich meebrengen. Om te voorkomen dat schadelijke stoffen (direct) in het milieu terechtkomen, worden kunstgrasvelden de komende jaren voorzien van kantplanken.

Realisatie
De benodigde capaciteit en de investeringen voor de komende jaren zijn inzichtelijk en aan de hand hiervan wordt uitvoering worden gegeven aan het beheer en onderhoud.

Financiën
De geraamde lasten voor buitensportaccommodaties zijn in 2024 begroot op afgerond € 1.9 miljoen, bestaande uit € 236.000 aan apparaatskosten, € 686.000 aan kapitaallasten, € 162.000 voor regulier onderhoud en € 781.000 aan bijdragen sportaccommodaties aan beheerstichtingen. In de begroting is € 1,3 miljoen opgenomen voor nieuwe investeringen aan buitensportaccommodaties. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
De gemeente heeft het eigendom en beheer van negen begraafplaatsen, bestaande uit vijf algemene en vier historische begraafplaatsen. Op de vier historische begraafplaatsen worden geen nieuwe graven meer uitgegeven en voeren vrijwilligers het onderhoud uit. In 2023 is de verordening op de heffing en invordering van lijkbezorgingsrechten vastgesteld. Deze vormt het kader waarbinnen gemeente de werkzaamheden op het gebied van de wet lijkbezorging uitvoert.

Consequenties van het beleidskader
De gemeente heeft voldoende begraafcapaciteit. Wel is er een groeiende vraag naar natuurgraven. Onderzoek naar verdere uitbreiding van de algemene begraafplaats Doorn voor dit concept is afgerond. Vanwege beperkende wet- en regelgeving op gebied van natuurbescherming is uitbreiding in achterliggend bosperceel niet mogelijk.  De mogelijkheden voor het vergroten van de capaciteit natuurgraven binnen de huidige begraafplaatsen biedt nog voor een aantal jaren ruimte.

Realisatie
In 2024 wordt op de algemene begraafplaats in Doorn ruimte gecreëerd voor extra capaciteit natuurgraven. De doorontwikkeling en efficiëntere uitvoering van de begraafzaak administratie dragen in 2024 bij aan het verhogen of in ieder geval op hetzelfde niveau  houden van de exploitatie.

Financiën
De geraamde lasten voor begraafplaatsen zijn in 2024 afgerond € 950.000, bestaand uit € 403.000 aan apparaatskosten, € 76.000 aan kapitaallasten en € 471.000 voor regulier onderhoud. Verder is er een bedrag van € 1,3 miljoen opgenomen aan inkomsten uit begrafenisrechten. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.|

Het beleidskader
De gemeente heeft hiervoor geen specifiek beleidskader.

Consequenties van het beleidskader
Op dit moment is er geen vastgesteld beleid. Er zijn dan ook geen plannen voor de kunstwerken in onze gemeente.

Realisatie
Er zijn geen activiteiten, omdat er geen middelen beschikbaar zijn. Alleen bij gevaar of na meldingen van vernieling wordt beperkt onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Voor dit product is geen exploitatiebudget begroot. Er zijn in 2024 ook geen investeringen opgenomen voor kunstwerken. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
et Beleidskader Afval Utrechtse Heuvelrug 2014 – 2021 is verlengd tot 2024. Een van de hoofddoelstellingen is het verminderen van ongescheiden restafval van huishoudens door inwoners te faciliteren en stimuleren om hun afval gescheiden aan te bieden. Daarnaast geldt vanwege Europese regelgeving vanaf 2014 de wettelijk verplichting om GFE (groente-, fruitafval en etensresten) bij alle huishoudens apart in te zamelen, dus ook bij de hoogbouw.

Consequenties van het beleidskader
Hoogbouwbewoners maken gebruik van verzamelcontainers voor restafval. Deze containers worden nu aangevuld met een voorziening voor PMD (verpakkingen van plastic, metaal en drinkpakken) en voor GFT. Een en ander betekent een aanzienlijke toename van het aantal ondergrondse containers in de gemeente.

Realisatie
De uitvoering van het project Afvalscheiden in de hoogbouw is in 2023 gestart en wordt in 2024 afgerond. Daar waar nu nog gebruik gemaakt wordt van bovengrondse restafvalcontainers worden deze ondergronds geplaatst en voorzien van een toegangscontrolesysteem met pasjes. Voor de GFT inzameling bij de hoogbouw worden bovengrondse containers geplaatst op locaties waar hier voldoende belangstelling voor is. De realisatie moet in 2024 afgerond worden om te voldoen aan de wettelijke verplichting én om de prijsprikkel op restafval begin 2025 in te kunnen voeren.

Financiën
Voor het onderhoud aan ondergrondse containers wordt vanaf 2024 structureel een bedrag van € 315.000 opgenomen in de begroting. In de begroting is € 207.000 opgenomen voor nieuwe investeringen aan ondergrondse containers. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.