Geachte leden van de gemeenteraad,
Met een positief gevoel voor de komende 2 jaar bieden wij de Programmabegroting 2024-2027 van de gemeente Utrechtse Heuvelrug aan. Een ambitieuze begroting passend bij het ambitieuze Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! Met de financiële ruimte die de begroting biedt in 2024 en 2025, kunnen we voortvarend verder met het uitvoeren van de acties uit het Uitvoeringsprogramma. We zeggen nadrukkelijk ‘verder met’, want ondanks de uitdagingen op de arbeidsmarkt zijn we er in 2023 in geslaagd nieuwe medewerkers aan te trekken die samen met ons vooruitgang boeken in de uitvoering van het programma. Er is veel werk verzet. Er zijn plannen uitgevoerd en in gang gezet. Voor 2024 en de daaropvolgende jaren ligt de focus op de volledige uitvoering van dit Uitvoeringsprogramma.
Deze begroting is bijzonder omdat hij niet meerjarig sluitend is. De eerste twee jaar van de begroting, waarin zowel het Uitvoeringsprogramma als de kadernota 2024 zijn verwerkt, tonen positieve resultaten van ruim 1 miljoen euro. Het Uitvoeringsprogramma is doorgetrokken naar 2027 en de extra middelen uit de kadernota 2024 zijn opgenomen om zo tegemoet te komen aan de randvoorwaarden voor de uitvoering van het Uitvoeringsprogramma. Eveneens is de meicirculaire opgenomen en zijn actuele ontwikkelingen verwerkt. Dit geeft de gemeenteraad de mogelijkheid om keuzes te maken met betrekking tot de Onroerende Zaakbelasting woningen.
Ambities 2024:
De gemeente heeft op vlak van verkeer, wonen, duurzaamheid en groen de ambities vastgelegd in het Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! Voor 2024 richten wij ons op het versnellen van de Co2 reductie door verduurzaming van woningen, o.a. middels isolatie. We versnellen aankomend jaar de realisatie van een passend woningaanbod. In de buitenruimte zorgt de gemeente voor een kwaliteitsslag door grotere wateropvang en meer vergroening om wateroverlast te verminderen en vooral te voorkomen en de biodiversiteit te vergroten. In Driebergen wordt geïnvesteerd in de riolering en worden bijbehorende wegen aangepakt. Op maatschappelijk vlak wordt er fors geïnvesteerd in voorzieningen zoals de scholen. We houden oog voor kwetsbare inwoners en richten ons op maatwerk voor inkomensvoorzieningen met een goede ondersteuning van de zwakkeren in de samenleving. We blijven als gemeente aan de weg timmeren voor een veilige leefomgeving.
VNG advies: geen sluitende begroting 2026 en 2027
In lijn met het advies van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben we ervoor gekozen om de begroting voor de jaren 2026 en 2027 niet sluitend te presenteren. Dit advies volgt de resolutie 'Naar een rechtvaardig, duurzaam en solide meerjarig financieel perspectief' van de VNG, die gemeenten aanmoedigt om de financiële lasten voor 2026 en 2027 realistisch weer te geven. Deze keuze is ingegeven door de forse korting van 3 miljard euro op het gemeentefonds door het Rijk, terwijl onze taken onveranderd zijn gebleven. Met deze niet-sluitende begroting willen we een duidelijk signaal afgeven aan het demissionaire kabinet en de Tweede Kamer over de huidige financiële uitdagingen in het gemeentelijk domein.
Het alternatief, om wel een sluitende begroting voor 2026 en 2027 aan te bieden, zou een ingrijpende bezuinigingsoperatie vereisen die waarschijnlijk tot een verlaging van het voorzieningenniveau voor onze inwoners leidt. We hebben ervoor gekozen om deze weg niet in te slaan, aangezien het Rijk de oorzaak is van de verlaging van het gemeentefonds. We vertrouwen erop dat het Rijk zijn verantwoordelijkheid neemt en de niet-taakgebonden korting ongedaan maakt.
Veerkracht en optimisme
Ondanks de onzekerheden en externe ontwikkelingen waarop we geen directe invloed hebben, zoals de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, een demissionair kabinet en aankomende verkiezingen, blijven we optimistisch. Voor de komende twee jaar is de begroting sluitend en we zijn vastbesloten om het voorzieningenniveau voor onze inwoners op peil te houden. We gaan ook door met het proces ‘Nieuw voor Oud’, waarin we bestaand beleid heroverwegen en efficiënter uitvoeren om kosten te verminderen en weloverwogen keuzes te maken en de werkdruk te verlagen.
We zijn ons bewust van de risico's die gepaard gaan met deze uitdagingen, maar we zien ook veerkracht in onze lokale samenleving. Samen met onze inwoners en maatschappelijke partners hebben wij het streven dat wij onze doelstelling gaan behalen en we de gemeente Utrechtse Heuvelrug blijven ontwikkelen.
Met hartelijke groet,
College van Burgemeester en Wethouders
Gemeente Utrechtse Heuvelrug