Wat zijn de ontwikkelingen?
Werken met de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Naast het werken met de Omgevingswet en echt ervaren en verder leren daarvan, werkt de gemeente onder andere verder aan het continu verbeteren van de omgevingswetprocessen, het uitbreiden van de toepasbare regels en de verordening fysieke leefomgeving. Ook gaat de gemeente werken met het nieuwe instrument omgevingsprogramma’s in de vorm van een tweetal programma’s. Het eerste deel van het Omgevingsplan (kern Amerongen) wordt aan de Raad voorgelegd. Met de komst van de Omgevingswet zijn ook de bodemtaken gedecentraliseerd. Hier gaan we ook mee aan de slag. Nieuw is dat de vastgestelde omgevingsvisie de centrale leidraad voor beleid vormt. In 2024 bouwen we verder aan integraliteit en een sluitende beleidscyclus. Ook worden medewerkers getraind en opgeleid en moet nader ingegrepen worden in ons ICT landschap.
Omdat onduidelijk is wat er op ons afkomt, is er onvoldoende zicht op het structureel benodigde budget om de Omgevingswet goed en verantwoord te kunnen uitvoeren. Ook is onbekend wat de structurele dekking vanuit het Rijk gaat worden. Dit risico is opgenomen in de financiële risicoparagraaf.
Tegelijkertijd treedt ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking. Naar verwachting leidt de invoering van de Wkb tot fors meer structurele kosten en een derving aan legesinkomsten. Ook voor deze wet geldt dat er structureel benodigde budget nodig is om goed en verantwoord de Wkb te kunnen uitvoeren.
Wonen
De woningmarkt zal net zoals afgelopen jaren ook in 2024 uitgebreid op de landelijke, provinciale, regionale en gemeentelijke agenda's staan. De aandacht voor wonen en de woningnood in Nederland blijft onverminderd sterk. In 2024 en verdere jaren wordt invulling gegeven aan de in de woondeals aangekondigde woningbouwplannen. Hierbij blijft het zaak dat met alle partijen invulling wordt gegeven aan de voor de uitvoering noodzakelijke randvoorwaarden. De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft in de woondeal een verwacht bouwprogramma van 1.143 woningen over de komende jaren.
Wonen in Utrechtse Heuvelrug gaat over het toevoegen van een hoeveelheid woningen voor bepaalde doelgroepen. Belangrijk uitgangspunt is immers dat we niet bouwen om te bouwen maar dat we bouwen naar behoefte. De zoektocht naar een juiste balans tussen wonen, welstand, ruimtelijke ordening, groen, mobiliteit en andere elementen die aan wonen raken wordt in 2024 aan de hand van de Woonzorgvisie samen met de andere disciplines verder ingevuld. De gemeente gaat aan de slag met het actieplan van de Woonzorgvisie.
Cultuurhistorische waardenkaart
Wij leggen de cultuurhistorische waardenkaart aan uw raad voor in het eerste kwartaal van 2024. Dit is een digitale kaart met daarop cultuurhistorisch waardevolle objecten, structuren en vlakken in onze gemeente, voorzien van beleidsregels. Een actuele digitale cultuurhistorische waardenkaart is een belangrijke bouwsteen voor het omgevingsplan.
Monumenten en duurzaamheid
Naar aanleiding van de motie; ‘zon op daken van monumenten’ heeft de gemeente in 2023 specifieker erfgoedbeleid uitgewerkt om inwoners te helpen om hun monument te verduurzamen. Deze informatie zal verder verduidelijkt worden door fysieke informatieavonden en andere manieren om met de bewoners op een digitale manier in contact te treden.
Daarnaast wordt er gewerkt aan een Kerkenvisie van de gemeente, waarin duidelijk wordt welk religieus erfgoed wij in de vorm van gebedshuizen hebben in deze gemeente. Hierbij wordt gestreefd naar een kennismaking van de vertegenwoordigers van deze religieuze gebouwen met elkaar maar vooral ook met instanties die kunnen helpen met ontzorging, bijvoorbeeld wanneer het gaat om advisering om te komen tot een lager energieverbruik en daarmee tot lagere kosten.
Natuur en Landschap
In 2024 is de capaciteit op Natuur & Landschap op orde om de ambities Groen gaan we doen uit het uitvoeringsprogramma uit te voeren. De gemeente actualiseert het groenstructuurplan en geeft hiermee concreter richting aan de kwalitatieve en kwantitatieve vergroening van de openbare ruimte. Het bomenbeleid (inclusief herplantbeleid) wordt ter vaststelling aan de raad voorgelegd en er wordt in beeld gebracht wat nodig is om de groenste gemeente van Nederland te worden. Samen met gebiedspartijen werkt de gemeente aan de transitie in het landelijk gebied. Natuur & Landschap heeft/krijgt een prominente plek in gemeentelijke, regionale en provinciale programma’s en projecten zodat dit onderwerp vanaf de beginfase van ontwikkelingen wordt meegenomen.
Groen en Duurzaam doen
De gemeente werkt aan een groenere, biodiversere en klimaatbestendigere openbare ruimte, door bijv het ontharden en ontstenen van bermen en verharding en het voeren van ecologisch maaibeleid. Met de doorontwikkeling van het Groenstructuurplan worden kaders en regels voor de uitvoering opgesteld. De opgaven op het gebied van biodiversiteit, flora en fauna, hittestress etc. worden opgenomen in reguliere werkzaamheden en in 2024 wordt een groennorm voor nieuwe (bouw)ontwikkelingen opgesteld. In het buitengebied werkt de gemeente aan de transitie van het landelijk gebied, onder andere door pilots naar natuurinclusievere landbouw en het herstel van Kleine Landschapselementen te stimuleren en faciliteren.
Biodiversiteit, flora en fauna
Biodiversiteit, flora en fauna lopen als een rode draad door werkzaamheden. De gemeente ontwikkelt (beleids)kaders en vertaalt dit waar nodig in het Omgevingsplan. Hiermee worden leefgebieden van dieren, planten en bomen, in het landelijk gebied, maar ook binnen de bebouwde kom beter beschermd.
In de kernen zijn veel enthousiaste en kundige vrijwilligers aan de slag met het verhogen van de biodiversiteit. De gemeente faciliteert en ondersteunt deze inwoners waar mogelijk, bijvoorbeeld door co-financiering. Zo stimuleert de gemeente projecten als egelsnelwegen en bloemenlinten.
Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug is één van de 21 bijzondere natuurgebieden die in Nederland zijn aangewezen als nationaal park. De gemeente is trots op dit gebied en werkt in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) door middel van een samenwerkingsagenda 2023-2028 aan de bescherming en versterking van dit bijzondere gebied. Duurzame, natuurgerichte recreatie en mobiliteit, de realisatie van de Blauwe Agenda en het robuuster en brandveiliger maken van het bosgebied zijn speerpunten.
U10
De gemeente heeft een prominente rol bij de bestuurstafel Groen & Landschap van U10. In 2024 werken de gemeenten toe naar de uitvoering van opgaven in het buitengebied, zoals een groen-blauwe dooradering.
Stuurgroep Kromme Rijn
Via de stuurgroep Kromme Rijn werkt de gemeente aan het behoud en versterken van het kleinschalig agrarisch landschap in de Kromme Rijn Streek. In 2024 zijn herstel van kleine landschapselementen en de toename van biodiversiteit, onder andere met de Beedeals, speerpunten.
Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG)
De provincie Utrecht heeft van het rijk de opgave om een Programma Landelijk Gebied op te stellen. Versterking van Natura 2000 gebieden en de transitie naar een natuurinclusieve, diervriendelijke duurzame landbouwsector met toekomstperspectief zijn hierbij belangrijke opgaven. De gemeente sluit hierbij aan door deel te nemen aan de Gebiedstafel Oost en de gebiedsgerichte projectgroepen. Bij de gebiedsgerichte uitwerking brengt de gemeente in beeld wat nodig is om eigen projecten en opgaven uit te kunnen voeren.
Groen Groeit Mee (GGM)
Op provinciaal niveau werkt de gemeente in Groen Groeit Mee met omliggende regio’s, waterschappen en provincie om de groene opgaven gelijk op te laten gaan met die van verstedelijking en mobiliteit. Er wordt een Groenfonds ontwikkeld en er worden afspraken gemaakt om groen vanaf de beginfase in ruimtelijke plannen op te nemen.
Dierenwelzijn
Na vaststelling van de nota Dierenwelzijn werkt de gemeente dit verder uit in concrete maatregelen, die worden opgenomen in een uitvoeringsagenda.