Financiële toelichting

De begroting is opgesteld op basis van de geamendeerde kadernota 2024 – 2027, de meicirculaire 2023 en alle overige ontwikkelingen. Bij het opstellen van de begroting heeft het college het begrotingsadvies uit de ledenbrief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (dd. 14 juli 2023) toegepast.
Het begrotingsadvies bestaat uit twee onderdelen:
- Presenteer voor 2024 en 2025 van de meerjarenraming 2025-2027 een sluitende begroting.

- Breng de lasten in de meerjarenramingen voor 2026 en 2027 in beeld, in de vorm van een realistische begroting. Baseer deze op het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente, de ambities uit uw coalitieakkoord en geschatte mee- en tegenvallers. Naar verwachting zullen de meerjarenramingen 2026 en 2027 dan duidelijk tekorten aangeven.

In lijn met de landelijke ontwikkelingen verbetert het begrotingsresultaat van de gemeente in de jaren 2024 en 2025 om vanaf 2026 (het zogenaamde ravijn jaar) om te slaan in een tekort. Een tekort dat volledig toegeschreven kan worden aan de onduidelijkheid van het Rijk over de toekomstige ontwikkelingen van het gemeentefonds (=de grootste inkomstenbron voor de gemeente) en de uitkering die de gemeente daaruit vanaf 2026 gaat ontvangen. Vanwege deze onzekerheid zoekt de gemeente in deze begroting (nog) niet naar besparingen voor het oplossen van het tekort in 2026 en 2027 maar wacht de ontwikkelingen op rijksniveau af.

In de begroting 2024-2027 zijn een aantal prestatie-indicatoren aangepast. Behalve bij het onderdeel sociaal domein omdat de raad daarover nog met elkaar in gesprek is. De toelichting van de verschillen bij "Wat mag het kosten" is een analyse van de begroting 2024 vergeleken met de begroting 2023.
In de onderstaande tabel staan de belangrijkste mutaties ten opzichte van alle eerdere door de raad genomen besluiten die leiden tot het saldo van de (meerjaren-) begroting 2024-2027. Onder de tabel worden deze mutaties toegelicht.

(bedragen x € 1.000);  + = voordeel/ - = nadeel

Toelichting op de bovenstaande tabel:
1. Begin stand van de begroting 2024-2027 na de 1e bestuursrapportage 2023 en overige raadsbesluiten tot en met juli 2023.
2. De meicirculaire 2023 is in de meerjarenbegroting verwerkt.
3. In de kadernota 2024 zijn de verschillende percentages vastgesteld waarmee de diverse budgetten in de begroting zijn geïndexeerd. Het resultaat van de totale indexatie van de diverse budgetten is in deze regel opgenomen.
4. Kostenverdeling en salarissen: Conform loonontwikkeling zijn de salarissen verhoogd met de loonvoet sector overheid CPB. Ook de formatie uit het uitvoeringsprogramma is in deze begroting via de kostenverdeling geraamd naar de verschillende producten. De financiële dekking voor de formatie uit het uitvoeringsprogramma was in de meerjarenbegroting 2023-2026 verwerkt als stelpost UVP formatie en is bij onderdeel 6 grotendeels vrij komen te vallen.
5. In de kadernota 2024 is tabel 6 gepresenteerd als beleidsmatige ontwikkelingen maar in afwachting van de uitkering van het gemeentefonds waren deze nog niet de definitief. In de begroting is tabel 6 verwerkt omdat deze noodzakelijke randvoorwaarden zijn voor de uitvoering van het uitvoeringsprogramma.
6. De begroting is gewijzigd met bedragen zoals het effect van de kapitaallasten, hogere opbrengsten van belastingen en heffingen, vrijval van stelposten, bijstellingen van de bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen en overige kleine ontwikkelingen zoals in de programma's en bbv-overzichten in de begroting zijn beschreven.
Onderstaande tabel laat de mutaties groter dan € 100.000 in het jaar 2024.