Wat zijn de ontwikkelingen?
Inleiding
In dit programma staat het versterken van de sociale basis centraal in het kader van de transformatie sociaal domein. De gemeente geeft uitvoering aan de nota “Samen leven, samen doen! Herijking beleidskeuzen sociaal domein". Samen met inwoners, verenigingen en maatschappelijke organisaties werkt de gemeente aan het versterken van de sociale structuur in de dorpen en zet de gemeente in op preventie.
De gemeente subsidieert daarvoor onder meer maatschappelijke organisaties die activiteiten uitvoeren op het gebied van sport, kunst en cultuur. Deze dragen bij aan de gezondheid van inwoners, de leefbaarheid en sociale samenhang in de dorpen. Daarnaast faciliteert de gemeente de benodigde buiten- en binnensportaccommodaties.
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
De gemeente ontvangt voor de periode 2024-2026 extra middelen vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord. Deze Brede Specifieke Uitkering (Brede SPUK) bestaat deels uit bestaande middelen en deels aanvullende middelen. Hiermee kan ingezet worden op gezondheid, preventie en de sociale basis.
Integraal Zorgakkoord (IZA)
Op regionaal en bovenregionaal niveau wordt samen met de zorgverzekeraar invulling gegeven aan het Integraal Zorgakkoord (IZA). Met het IZA moeten de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van zorg duurzaam worden geborgd. Op basis van het regiobeeld wordt in de regio Zuidoost Utrecht de nadruk gelegd op drie thema's: verbinding eerstelijns zorg en sociaal domein, gezond ouder worden en mentale weerbaarheid. Hiervoor wordt in regionaal verband voor de jaren 2024-2026 een Specifieke uitkering aangevraagd.
Kansengelijkheid en inclusie
Vanuit het Uitvoeringsprogramma "Groen en Duurzaam Doen!"en de uitvoeringsagenda Samen leven, samen doen" ontwikkelt de gemeente een integrale aanpak laaggeletterdheid, reken- en digitale vaardigheden met als pijlers signalering, educatie/training, vereenvoudigde communicatie en ondersteuning, waarin reeds bestaande of nog verder in te richten inzet op het Taalhuis, Informatiepunt Digitale Overheid, volwasseneducatie, onderwijsachterstandenbeleid en communicatie beter met elkaar in verbinding worden gebracht.
Subsidies
Subsidie is één van de beleidsinstrumenten om de beleidsdoelen binnen het programma 'Sociale Basis' te realiseren. In 2024 wordt de Algemene Subsidieverordening herzien, om zo een specifieker toetsingskader te realiseren. In dit kader herijkt de gemeente ook onderliggende specifieke subsidieregelingen.
Actieplan "Samen voor de kinderen"
In 2024 geeft de gemeente uitvoering aan het actieplan "Samen voor de kinderen". De gemeente wil voorkomen dat vragen van ouders of kinderen in scheidingssituaties problemen worden en ondersteunt hierbij hun partners zoals het onderwijs en huisartsen. Hierbij stelt de gemeente het belang van fijn en veilig opgroeien van kinderen voorop (dekking uitvoering actieplan in pr. 5).
Onderwijshuisvesting
De gemeente stelt voor de periode 2025 tot 2040 een nieuw Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) vast, waarin de benodigde investeringen en prioritering vanaf 2025 voor onderwijshuisvesting is opgenomen. Dit plan zal aansluiten op de huidige herijking van het IHP en ingaan in 2025.
Vanuit het huidige IHP start de gemeente in 2024 met de sloop en tijdelijke huisvesting voor de Daltonschool Nicolaas in Doorn en de Ontdekkingsreis in Driebergen. Daarnaast start vervangende nieuwbouw of renovatie van de school bij het Asielzoekerscentrum (AZC) de Hoogstraat in Leersum. Hiervoor heeft de gemeente geld ontvangen van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Afhankelijk van het besluit over de dorpsvoorzieningen Maarn start de gemeente met de opgave voor onderwijshuisvesting in Maarn.
Gezien het verouderde scholenbestand in onze gemeente is de verwachting dat in ieder geval in de eerste vier jaar van het IHP (2025 tot 2028) tenminste één school per jaar voor vervangende nieuwbouw of renovatie in aanmerking komt. De keuze om op de gebruikelijke, traditionele wijze deze investeringen te financieren, doordat de gemeente een lening afsluit, heeft gevolgen voor de schuldquote.
Op grond van de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs vergoedt de gemeente alleen conform de normkosten. Op basis van normkosten is het geschatte investeringsvolume per school € 4.050.000. De verwachting is dat het realistische investeringsvolume per school hoger zal zijn. Gezien de ontwikkelingen in de markt met stijgende bouwkosten, ervaringen elders in het land en een actuele kostenraming van de nieuwbouw van twee scholen is voor het risico op meerkosten van kapitaallasten een stelpost verwerkt in de onderwijshuisvestingsbegroting. Bij de besluitvorming over het nieuwe IHP of bij de besluitvorming over de investering in een bepaalde school moet de gemeente in overweging nemen hoe realistisch het is de normvergoeding, voor zover die landelijk niet wordt bijgesteld, als kader te handhaven.
Doelgroepenvervoer
De nieuwe contracten voor het sociaal-recreatief vervoer en het aanvullend openbaar vervoer (Regiotaxi) gaan na de nieuwe bovenregionale aanbesteding in per 1 april 2024. Ook voor het leerlingenvervoer en jeugdhulpvervoer worden nieuwe contracten afgesloten per 1 augustus 2024.
Vrijwilligersvervoer
Vrijwilligersvervoer kan belangrijk zijn om deel te blijven nemen aan de samenleving, wanneer er geen vervoersalternatieven zijn. Vrijwilligersvervoer kenmerkt zich door vaak meer maatwerk en sociaal contact. Daarom is het belangrijk dat het vrijwilligersvervoer toekomstbestendig is en breed beschikbaar in onze gemeente. In 2024 gaat de gemeente hierover in overleg met vervoerders, vrijwilligers en zorgpartijen.
Dorpsvoorzieningen Maarn
Op basis van de keuzes, die in 2023 worden gemaakt, start de gemeente met de voorbereiding en uitvoering van plannen voor de dorpsvoorzieningen in Maarn. De financiële effecten van deze keuzes (het benodigde investeringsvolume, de jaarlijkse lasten en het effect op de gemeentelijke schuldquote) zijn nog niet in deze begroting verwerkt.
Kansenmakersteam Asielzaken
Vanuit de Provinciale Regietafel Asiel en Migratie (PRT) functioneert een Kansenmakersteam met als opdracht om samen met gemeenten en partners in de asielketen kansen te vinden en te verzilveren voor oplossingen in de gehele asielketen. Het gaat dan om woningbouw, maar ook sociaal-maatschappelijke aspecten. Dit werd vanuit Provincie en Rijk gefinancierd, maar met ingang van 2024 wordt hiervoor ook een gemeentelijke bijdrage gevraagd op basis van het aantal inwoners. Voor de gemeente is deze bijdrage € 15.445 en daarvoor wordt de gemeente door het Rijk gecompenseerd via extra inkomsten vanuit de Spreidingswet of als deze nog niet wordt aangenomen via een aanvullende rijksbijdrage. Daarom is deze wijziging budgetneutraal verwerkt.