Inleiding
Voor het realiseren van het uitvoeringsprogramma en de programma’s uit de programmabegroting is goede bedrijfsvoering nodig. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de stand van zaken van en de beleidsvoornemens voor de bedrijfsvoering voor zover deze nog niet in andere programma’s benoemd zijn. Voor 2024 zien we daarin de volgende aandachtsgebieden.
Organisatieontwikkeling
Klaar voor de Toekomst
In 2018 is gestart met het plan Klaar voor de Toekomst waarmee de gemeente investeert in de organisatie en onze medewerkers om de opgaven van morgen aan te kunnen.
Een groot aantal onderdelen van dit plan is inmiddels gerealiseerd en vertaald binnen onze bedrijfsvoering. De gemeente heeft een relatief laag ziekteverzuim en geeft aandacht aan instroom van jongeren en het vitaal houden van oudere medewerkers. Mede met het oog op de vergrijzing blijft investeren in de vitaliteit van medewerkers een belangrijk aandachtspunt. De opgaven in het plan Klaar voor de Toekomst voor 2024 hebben betrekking op het voortzetten van het vitaliteitspact en de businesscase Buitenruimte, waarmee de gemeente verjonging van medewerkers bij het thema Buitenruimte realiseert.
Programmatisch en opgavegericht werken
Om de omgevingsvisie en omgevingsprogramma’s te realiseren gaat de gemeente programmatisch en opgave gericht werken binnen onze netwerkorganisatie invoeren. Een meer integrale benadering omdat medewerkers vanuit verschillende disciplines verbonden zijn met diverse opgaven. Om medewerkers hierop te faciliteren is in 2023 een ontwikkelplan opgezet.
Arbeidsmarkt
De gemeente houdt er rekening mee dat de arbeidsmarkt de komende jaren schaarste laat zien. Daarom blijft modernisering en intensivering van de werving, investeren in medewerkers en het bieden van doorstroommogelijkheden prioriteit. Met de hulp en inzet van professionele recruiters zal het vervullen van de vacatures beter slagen.
Voor 2024 zet de gemeente naast deze versterkingen ook in op de regionale samenwerking en de ontwikkeling van nieuwe en zittende medewerkers. Een mooi eerste resultaat hiervan is het gemeenschappelijke initiatief van gemeenten in U10 verband. Tezamen is een traineeprogramma opgezet voor de duur van 2 jaar vanaf september 2023.
Het is van groot belang dat de gemeente aandacht besteedt aan het binden en verbinden van medewerkers met de organisatie en onderling. In 2023 stroomt – door verloop en nieuwe functies – ongeveer 25% aan nieuwe medewerkers in. Nieuwe medewerkers moeten worden ingewerkt en hun weg vinden in de organisatie. De inzet hierop kost veel tijd en legt een extra beslag op bestaande collega's, teamleiders en HR. Dat gaat ten koste van bestaande werkzaamheden en heeft effect op de efficiency en effectiviteit van ons werk.
Uitvoeringsprogramma
Het jaar staat in het teken van de uitvoering van het Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! Daarvoor is een groot aantal nieuwe collega’s aangetrokken. Rondom duurzaamheid verwacht de gemeente nog wel een aantal uitdagingen tegen te komen omdat veel gemeenten met duurzaamheid bezig zijn en de markt schaars is. De gemeente stelt periodiek een voortgangsrapportage met resultaten op.
Personeelsbeleid
Goed personeelsbeleid is belangrijk om de doelen van de gemeente te behalen. Het personeel is het belangrijkste kapitaal wat de gemeente heeft om die taken uit te voeren en de doelstellingen te halen. Het vinden van goed personeel is op het huidige tijdsgewricht niet eenvoudig evenals het vasthouden van goed personeel. Daarom stelt de gemeente plannen op en zet instrumenten in om een aantrekkelijke werkgever te zijn. Hierbij is het nodig om te blijven investeren in het op peil brengen en houden van de vakkennis en de ontwikkeling van medewerkers. De medewerkers zijn de verbindende schakel in de samenwerking onderling en met inwoners in het bijzonder om te komen tot resultaten.
HR visie
Eind 2023 wil de gemeente de HR visie (HR staat voor Human Resources) met een uitvoeringsplan vaststellen. De HR visie richt zich o.a. op de ontwikkeling van de organisatie, de veranderingen van de organisatie en mogelijkerwijs ook op de transitie. Het centraal stellen van de medewerkers, arbeidsverhoudingen en medewerkers ontwikkeling zijn belangrijke aspecten. Een HR-uitvoeringsprogramma met pijlers geeft concreet vorm waar de accenten liggen en hoe wensen en behoeften van de gemeente als werkgever en medewerker bij elkaar komen.
Duurzamere arbeidsvoorwaarden rondom woon-werkverkeer.
Medio 2023 zijn er aanvullende afspraken gemaakt die passen bij Tijd- Plaats- en Apparaat onafhankelijk werken. De aanvullende afspraken leiden tot verbetering van de vergoedingen, verbeteren van onze arbeidsmarktpositie en bovenal het verduurzamen van de arbeidsvoorwaarden. Duurzaam vervoer is daarmee financieel aantrekkelijker dan ‘fossiel’ vervoer. |
Overige ontwikkelingen
Aanvullend rondt de gemeente de actualisatie van functiewaarderingen, een periodiek onderzoek met een plan van aanpak naar risico’s op arbo gebied – een risico-ïnventarisatie en -evaluatie (RI&E) in 2024 af. Bovenal is HR samen met leidinggevenden bezig met de ontwikkeling en invulling van vacatures. Ook is het personeelshandboek eind 2024 geactualiseerd.
CAO
Vertegenwoordigers van werkgevers en vakbonden hebben na het zomerreces 2023 het overleg opgestart om een onderhandelingsakkoord 2024 te bereiken. De arbeidsvoorwaardennota – het document waarin de inzet vanuit werkgeverszijde zijn opgenomen – richt zich op het maken van afspraken over arbeidsvoorwaarden die medewerkers helpen de grote uiteenlopende uitdagingen aan te kunnen die in de samenleving spelen. De medewerkers in de gemeentelijke sector leveren een essentiële bijdrage aan het functioneren van de samenleving.
In de arbeidsvoorwaardennota, juni 2023, spreken werkgevers de wens uit om een éénjarige CAO voor 2024 op te stellen die afspraken bevat over de volgende onderwerpen:
- Het effectief gebruiken van de beschikbare publieke middelen: meer activering in plaats van vangnetten;
- Het marktconform en concurrerend zijn;
- Het zorgen dat gemeenten als werkgever naar buiten toe één gezicht hebben;
- Het bijdragen aan (onder andere) vitaliteit van de medewerkers.
Financiële sturing
In het Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! zijn afspraken gemaakt over het verbeteren van de financiële sturing en monitoring op de kostenbeheersing. Ook in 2024 blijft focus liggen op dit onderwerp. De gemeente neemt de gehele Planning & Controle (P&C) cyclus onder de loep, om de producten beter leesbaar en het proces eenvoudiger te laten verlopen. Met het project "Nieuw voor Oud" wil de gemeente ruimte creëren om het uitvoeringsprogramma te blijven uitvoeren met de beperkte capaciteit en de werkdruk te verlagen. Ook zal een subsidiemedewerker vanaf 2024 zich richten op het verwerven van extra inkomsten door onderzoek en continue monitoring op de subsidiemogelijkheden. Met de positieve resultaten uit 2022 en het te verwachtte positieve resultaat in 2023 verbetert de financiële positie van de gemeente. Echter, met de ravijnjaren die voor ons liggen (2026 en 2027) is juist 2024 een jaar waarin sturen op de financiële positie en aanpak van de schuldreductie de volle aandacht krijgen, om ook voor de langere termijn een gezonde financiële positie te behouden. Zoals afgesproken in de motie over het Ravijnjaar wordt de raad bij de kadernota 2025 geïnformeerd welke invloed het ontbreken van een oplossing voor het ravijnjaar 2026 zal hebben op de gemeentebegroting en welke realistische oplossingsrichtingen dan voorliggen.
Inhuur
De gemeente heeft de uitkomsten van de deelname aan ‘Vensters voor Bedrijfsvoering’ versie 2022 met de gemeenteraad gedeeld. De uitkomsten bevatten meerdere zoeklichten. Eén ervan gaat over het inhuurpercentage dat in 2022 25% bedroeg. De gemeente wil een gezonde balans tussen eigen personeel en inhuur realiseren in 2024. Wij verwachten dat in 2024 inhuur noodzakelijk blijft in situaties zoals ziekte / verlof, overbrugging van vacatures, piekbelasting om de dienstverlening te continueren en het realiseren van wensen van de raad.
(Bedragen x € 1.000) | ||
Totaal Loonsom en inhuur | Begroting 2024 | Begroting 2024 |
---|---|---|
na correctie voor vacatureruimte en inhuur | ||
Totale begrote Personeelskosten | 29.329 | 29.329 |
Af: verwachte niet bestede personeelskosten a.g.v. vacatures | -4.000 | |
Subtotaal A: Begrote Personeelskosten – overhead na verrekening vacatures | 29.329 | 25.329 |
Begrote Inhuurkosten | 1.739 | 1.739 |
Verwachte Inhuurkosten | 4.000 | |
Subtotaal B: Begrote Inhuurkosten | 1.739 | 5.739 |
Totaal (A+B) Personeelskosten en inhuurkosten – overhead | 31.068 | 31.068 |
(Bedragen x € 1.000) | ||
Overheadkosten | Begroting 2024 | Begroting 2024 |
na correctie voor vacatureruimte en inhuur | ||
Begrote Personeelskosten – overhead exclusief inhuurkosten | 10.537 | 10.537 |
Af: verwachte niet bestede personeelskosten overhead a.g.v. vacatures | -1.200 | |
Subtotaal A: Begrote Personeelskosten – overhead na verrekening vacatures | 10.537 | 9.337 |
Begrote Inhuurkosten – overhead | 632 | 632 |
Verwachte Inhuurkosten – overhead | 1.200 | |
Subtotaal B: Begrote Inhuurkosten – overhead | 632 | 1.832 |
Totaal (A+B) Personeelskosten en inhuurkosten – overhead | 11.169 | 11.169 |
Rechtmatigheidsverantwoording college
Met ingang van 2023 is door een wetswijziging de Rechtmatigheidsverantwoording een feit. Hierdoor rapporteert het college rechtstreeks aan de raad over rechtmatigheid, in plaats van de accountant. De accountant rapporteert over de getrouwheid van deze rapportage.
In de loop van 2023 zijn op landelijk niveau stappen gezet om het Besluit begroting en verantwoording (BBV) en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (BADO) hierop aan te passen. Op lokaal niveau heeft dit ook doorwerking in de verordeningen van de gemeente: de financiële verordening ex. art 212 GW (Gemeentewet), de controleverordening ex art.. 213 GW en de verordening voor doelmatigheid- en doeltreffendheidsonderzoeken ex art. 213a GW. De verordeningen zijn of worden in 2023 en 2024 aangepast.
Door de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) en VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) wordt de invoering van deze nieuwe verantwoording gezien als een groeimodel, waarin in de eerste fase gewend moet worden aan de nieuwe opzet en verhoudingen in de organisatie en tussen college en raad, en waarna verloop van tijd een gebied van rechtmatigheid te bereiken en de dialoog tussen college en raad over dit onderwerp mogelijk te maken.
In de gemeente wordt door het college voor het eerst over de mate van rechtmatigheid verantwoording afgelegd in de jaarrekening van2023. De aanpassingen die hiervoor nodig zijn in beleid, werkwijzen, (interne) rapportages en onderlinge werkrelaties zijn in 2022 gestart. De ervaringen die in 2023 worden opgedaan zullen worden gebruikt voor verbeteringen in 2024.